Een 'animal cop' zou best een hond kunnen zijn

Nu Mark Rutte in zijn gedachte het torentje al aan het inrichten is zijn we het CDA congres bijna vergeten. Bijna, want het had genoeg spraakmakende momenten opgeleverd. Het leek op een uitzending van Koefnoen, maar de werkelijkheid blijkt absurder dan de satire. Zo’n festijn van de absurditeit heeft als nadeel dat bepaalde zaken onder de radar glippen. Na zo’n tirade als die van Camile Eurlings, vang je bepaalde subtiliteiten niet op. Wat mij aan het denken bracht was een tweet van CDA-kamerlid Henk Jan Ormel: ‘Piet Hein Donner dacht dat animal cops politiehonden zijn’. Hilariteit was het gevolg. Donner heeft vaker ongelukkige uitspraken gedaan die het dierenrijk betroffen. Zo raadde hij ooit aan in geval van nood een ons lastigvallende crimineel in verwarring te brengen door te roepen: ‘Kijk, een groene ijsbeer’.

Het is te makkelijk om Donner belachelijk te maken. Ja, natuurlijk is hij wat wereldvreemd. Het absurde is echter niet dat hij niet wist wat ‘animal cops’ waren, maar dat deze opmerking een bepaalde ontwikkeling verraadt in de manier waarop wij naar onze huisdieren kijken. De opmerking van Donner over de politiehonden past namelijk feilloos in het plaatje dat wij van onze huisdieren hebben: onze huisdieren zijn onze vrienden. Het is niet alleen de gekke kattenmevrouw in je buurt die met haar katten praat. Het is juist koddig als je in het openbaar met je hond, kat of gerbel praat. Naar gelang het niveau van schattigheid beginnen mensen op straat spontaan mee te doen. Dit wordt makkelijker gemaakt doordat onze huisdieren ‘menselijkere’ namen krijgen. Weg zijn Rocky, Bello en Pluto. Nu is het Kees, Bert en Johan die ons een kluif komen brengen. Het is algemeen geaccepteerd dat je hond of kat je maatje is, je metgezel of je vriend; sterker nog: hij of zij is je beste vriend. Uit het niets verschijnen tal van professionals die je helpen het jeugdtrauma van je kat te onderzoeken en met behulp van relatietherapie leer je open te zijn naar je hond, want vriendschap is immers een wederkerige relatie.

Maar wat zou het mij moeten uitmaken dat mensen dit doen? Als iemand tegen zijn hond wil zeggen dat hij zich onbegrepen voelt, wie ben ik dan om te zeggen: ‘Meneer u praat tegen een hond.’ Toch kunnen zich gevallen voordoen waarbij je iemand tegen zichzelf moet beschermen. Denk aan het voorval in dierentuin Blijdorp, waarbij een 200 kilo zware gorilla genaamd Bokito een vrouw uit Zoetermeer onder handen nam. Dit is dezelfde vrouw die dag in dag uit bij Bokito op bezoek ging. Ze had namelijk een connectie met hem. Wanneer zij lachte, lachte hij terug en zette zij haar hand tegen de glazen wand die hen scheidde dan werd het beantwoord met hetzelfde gebaar. Transsoortelijke romantiek vond hier vier dagen per week plaats. Alsof de vrouw en Bokito iedere dag de bekende scène uit Titanic naspeelden. Alleen was haar tegenspeler niet Leonardo di Caprio, maar een grote harige gorilla.

Het gevaar in hun ontmoeting lag in het communicatieprobleem. Terwijl zij dacht dat ze een moment deelden dat zo mooi was dat taal alleen in de weg kon zitten, was Bokito boos. Dag in dag uit kwam de vrouw langs om hem te tarten. Ze ontblootte haar gebit, staarde hem uitdagend aan en draaide zich om wanneer zij er genoeg van had. Waar zij een intense blik zag die haar diepste geheimen begreep, stond zij eigenlijk oog in oog met intense haat. Een die zo erg was, dat de gorilla de gracht die hem normaal afschrikt voor lief nam en besloot dat wezen dat hem continu uitdaagde aan te pakken.

Wat zou ze hebben gedacht toen Bokito met een intense schreeuw naar de overkant sprong? Misschien fantaseerde ze dat haar eigen King Kong haar zou meenemen naar een locatie waar ze eindelijk samen konden zijn. Maar er is niets dat zo ontnuchterend werkt als een twee meter lang beest dat je ingewanden aan stukken kauwt.

Donner en de vrouw zijn twee ongelukkige voorbeelden van de consequenties van het vermenselijken van dieren. Het is hen moeilijk kwalijk te namen, want in een land waar we dieren ‘Kees, Bert, en Johan noemen’ vervaagt de grens tussen mens en dier. De werkelijke absurditeit schuilt in de oorsprong van deze vermenselijking: het onvermogen om normaal menselijk contact te onderhouden. De afstand met andere mensen is zo groot geworden dat wij naar gezelschap zoeken in het dierenrijk. Weg zijn de ongemakkelijke momenten, het egoïsme en de vervelende small talk op saaie feestjes. In plaats daarvan hebben wij een dier dat ons begrijpt, altijd luistert en ons nooit zal verlaten.

Maar als onze hond onze beste vriend is, wat zegt dat dan over de titel ‘beste vriend’. Want vanuit dit gezichtspunt is je beste vriend iemand die niet kan praten, van jou afhankelijk is en jou niet verstaat. Iemand waarbij jij jezelf voor de gek houdt door te denken dat je op één lijn zit. Terwijl jij tegen je beste vriend uitweidt over je twijfels, denkt hij of zij aan eten. Onze beste vriend is een blank scherm waar wij onze gevoelswereld op projecteren. Menselijk onbegrip wordt ingeruild voor een dierlijk zwijgen. Er is geen stem meer die misverstanden veroorzaakt, maar wel een hart dat de aanwezigheid van een levend wezen garandeert.

Misschien had Donner onbedoeld een goed punt, want zou het niet beter zijn om in plaats van 500 politieagenten die zich gaan bezighouden met dierenleed een nieuwe hondenbrigade te introduceren. Zo heb je niet alleen 500 nieuwe agenten, maar heb je ook gelijk 500 beste vrienden. Die schijnen de laatste tijd steeds schaarser te worden.